Say²c²lar

Bu aydan itibaren dijital elektronik ve bilgisayar sistemleri iτin τok ÷nemli ve can al²c² konulardan bir tanesi olan say²c²lar ⁿzerinde durmaya ba■layaca≡²m. Giri■ pals sinyaline ba≡l² olarak belirli bir durum dizisini tekrarlayan lojik devrelere say²c² denir. Flip-Flop'lar²n ard²■²l olarak istenen sonucu sa≡layacak bir biτimde ba≡lanmalar² ile elde edilirler. Say²c²lar genel olarak iki ayr² kritere g÷re gruplara ayr²labilirler.

1. Giri■ pals sinyalinin verili■ine g÷re
a. Asenkron (Farkl² Zamanl²) Say²c²
b. Senkron (E■ Zamanl²) Say²c²

2. Sayma Y÷nⁿne G÷re
a. A■a≡² Say²c² (Down Counter)
b. Yukar² Say²c² (Up Counter)

Yukar²da verdi≡im bu gruplamaya ra≡men say²c²lar adland²r²l²rken asenkron yukar² say²c², senkron a■a≡² say²c², asenkron a■a≡² say²c² vb. olarak ifade edilirler.

Asenkron say²c²larda, say²lacak palsler giri■ flip flopu olarak adland²rabilece≡imiz birinci flip flop'a verilir, bu flip flop'un τ²k²■² ile bundan sonra gelen flip flop tetiklenir. K²sacas² asenkron say²c²larda flip floplar s²ral² olarak birbirlerini tetiklerler.

Senkron say²c²larda ise say²c²y² olu■turan flip flop'lar²n tⁿmⁿne birden giri■ yada tetikleme palsi verilir.

Bu ay ilk olarak asenkron yukar² say²c² iτin do≡ruluk tablosu ve devre ■emas² verece≡im. Bu arada ■unu hat²rlatmakta da yarar var: bir say²c²da bulunan flip flop say²s² o say²c²n²n kaτa kadar sayabilece≡ini belirler (2n). Yani 2 flip flop'tan olu■an bir say²c² 22=4 'e kadar sayabilir. ╓rne≡imizde inceleyece≡imiz 4 Flip Flop'lu say²c² ise 24=16 'ya kadar sayabilir.

4 tane JK Flip Flop kullan²larak elde edilen asenkron yukar² say²c²ya ait do≡ruluk tablosu Resim1'de g÷rⁿlmektedir.

Resim2'de ise asenkron yukar² say²c²n²n JK flip flop'lar² ile τizilmi■ devresi g÷rⁿlmektedir. Bu say²c²n²n yukar² ve a■a≡² saymas²n² sa≡laman²n yolunu da Resim2 ⁿzerindeki aτ²klama notunda ifade ettim.

Bir sonraki ay g÷rⁿ■mek dile≡iyle ho■τakal²n.